Ik hoef het niet alleen te doen! Maar wel zelf!

Hoi, ik ben Nora, en ik ben alcoholist.

Zodra ik begin met drinken, is er geen rem meer te vinden. Daarom is voor mij de simpelste en veiligste oplossing om gewoon niet te drinken. Dat ging lange tijd goed, totdat de overgang begon en mijn hoofd – in combinatie met mijn ADD – steeds meer in de war raakte.

Ik weet dat het een heftig statement is, maar het is een waarheid waar ik al jaren mee leef. De afgelopen acht jaar is het me gelukt om geen alcohol aan te raken. Dat begon eigenlijk toen ik zwanger was. Na de geboorte van mijn dochter Maaike besloot ik bewust om nuchter te blijven. De belangrijkste reden was simpel: ik wilde nooit dat mijn kinderen zouden meemaken dat hun moeder dronken was. Ik wilde een voorbeeld zijn voor hen, iemand die ze konden vertrouwen, en ik wist dat alcohol dat beeld kon verpesten.

Maar de laatste zes maanden zijn moeilijk geweest. Mijn leven is volledig veranderd door de overgang en mijn ADD, en samen maken ze het steeds lastiger om het ‘verslavingsmonster’ onder controle te houden. Dat monster heeft zelfs een naam gekregen van mij: Harry.

Harry is er altijd geweest. Maar zolang mijn hoofd vol zat met chaos, bleef hij op de achtergrond. Hij was er wel, maar ver weg en onhoorbaar. Door me volledig op mijn werk te storten, gaf ik hem geen kans om dichterbij te komen. Werk was mijn toevluchtsoord. Het gaf me structuur en afleiding, en zolang ik druk bezig was, was het makkelijk om niet aan drinken te denken.

Nu is dat anders. De combinatie van de overgang en mijn ADD zorgt ervoor dat ik minder aankan dan voorheen. Mijn to-do lijstje voor een hele dag bestaat soms uit maar drie taken, en die moet ik dan rustig verspreiden over de dag. Waar ik vroeger mijn werk gebruikte om Harry op afstand te houden, lukt dat nu minder goed. Ik kan me niet meer verstoppen in mijn werk, en daardoor krijgt Harry meer ruimte.

In de afgelopen weken is er meer rust in mijn hoofd gekomen, wat op zich fijn is. Maar die rust heeft een onverwachte keerzijde: Harry begint zich weer te roeren. Hij is stil en sluipend. Hij schreeuwt niet, maar zijn aanwezigheid is voelbaar. Hij praat niet per se harder, maar wel sneller. Het voelt soms alsof Speedy Gonzales door mijn hoofd rent, en dat is behoorlijk overweldigend.

Ik doe er alles aan om Harry rustig te houden. Ik weet dat hij nooit helemaal weg zal gaan, want verslaving is iets wat je voor altijd met je meedraagt. Eenmaal verslaafd, blijf je verslaafd. Maar ik kan wel proberen om Harry op de achtergrond te houden, zo stil mogelijk. Hoe meer rust ik vind in mijn hoofd, hoe stiller hij wordt. Dat is de uitdaging: die balans zien te bewaren.

Daarom probeer ik nu zoveel mogelijk prikkels te vermijden. Ik maak lange wandelingen in de natuur, dat helpt me om mijn hoofd leeg te maken als het te druk is geweest. Het wandelen geeft me de ruimte om weer tot mezelf te komen. En ik praat erover, want het helpt om het uit te spreken. Veel mensen met ADD of ADHD zijn gevoelig voor verslaving, en de overgang maakt alles nóg chaotischer. Hierdoor is de kans op terugvallen – of het zoeken naar zelfmedicatie – altijd aanwezig.

Om voor mezelf de strijd makkelijker te maken heb ik bedacht om mezelf maar onder een vergrootglas te leggen en een leger om mij heen te creëren. Het vergrootglas is onder andere dit blog. Het leger is dat ik mensen om mij heen vraag om af en toe met mij af te spreken zodat ik minder kans krijg om mezelf te gaan isoleren waardoor Harry minder macht over mij krijgt.

Ik weet dat het een constante strijd zal blijven, maar door er open over te zijn, kan ik de controle behouden. Ik blijf vechten, elke dag opnieuw, want ik wil er zijn voor mijn kinderen. Zij verdienen een moeder die sterk is en niet terugvalt in oude patronen.

Ik hoef het niet alleen te doen! Maar wel zelf!

 

Invloed van de overgang op alcoholgebruik

De overgang wordt onder andere geassocieerd met angst, depressie, stress, vermoeidheid, schaamte, verminderd libido en veranderingen in het cognitief functioneren. Dit zijn factoren die alcoholproblematiek kunnen veroorzaken of verergeren. Uit recent onderzoek bleek dat vrouwen die vóór de overgang niet buitensporig dronken, dit ná de menopauze en tijdens de overgang wel deden. Het tegenovergestelde bleek ook: vrouwen die vóór de overgang veel alcohol dronken deden dit ná de overgang in minder mate.

Daarnaast verandert het lichaam met de leeftijd. Tijdens de overgang neemt het vetpercentage toe, terwijl het vochtgehalte afneemt. Hierdoor stijgt het bloedalcoholgehalte (BAG), de bloedalcoholconcentratie (BAC) of het alcoholpromillage - het aantal gram pure alcohol (ethanol) per liter bloed - sneller dan voorheen. Een hoeveelheid alcohol die eerder weinig effect had, kan daarom na de overgang leiden tot dronkenschap.

Ook blijkt uit onderzoek dat vrouwen na de menopauze gevoeliger zijn voor negatieve lichamelijke en psychische gezondheidseffecten door alcoholgebruik dan mannen of vrouwen die nog niet in de overgang zitten.

Wat is het verband tussen ADD en verslaving?

Verslaving en ADD (en de andere subtypen van ADHD) gaan regelmatig hand in hand. Ongeveer 25% van alle mensen die hulp zoeken in de verslavingszorg, heeft ADD of ADHD.

Zelfmedicatie

Mensen met ADD voelen zich vaak onrustig, hebben een hoofd vol gedachten en komen moeilijk toe ontspannen. Drank en/drugs kunnen de symptomen van ADD tijdelijk onderdrukken. Het komt dan ook regelmatig voor dat mensen met ADD bovengemiddeld vaak alcohol of drugs gebruiken om tot rust te komen. Deze vorm van zelfmedicatie geeft tijdelijk wat verlichting, maar is op de langere termijn vaak destructief.

Verdoving

Als je hoofd continu ‘aan de gang blijft’ en met enige regelmaat overweldigd wordt door gedachten, emoties, prikkels en negatieve gevoelens, is het begrijpelijk en logisch dat je op zoek gaat naar een manier om jezelf te verdoven.

Alcohol en drugs zoals wiet, hasj enkalmeringsmiddelen (benzodiazepinen) onderdrukken het centrale zenuwstelsel en kalmeren hyperactieve hersengebieden.

Concentratie en focus

Ook cocaïne en amfetamine (speed) worden met enige regelmaat op een ongezonde, dwangmatige manier gebruikt door mensen met ADD. Deze middelen verhogen de concentratie en kunnen in specifieke doseringen tijdelijk bijdragen aan een betere focus.

De vicieuze cirkel van verslaving

Wanneer iemand met ADD in aanraking komt met alcohol of drugs, lijkt het er in het begin vaak op dat deze middelen een positief effect hebben. De negatieve gevoelens zijn even weg en er is sprake van meer ontspanning, rust en tevredenheid.

Na verloop van tijd kun je echter het idee krijgen dat je alcohol of drugs nodig hebt om nog te kunnen ontspannen en je hoofd even leeg te kunnen maken. Doordat mensen met ADD en ADHD van zichzelf al meer moeite hebben om impulsen en verleidingen te weerstaan, wordt het steeds moeilijker om verantwoord om te gaan met het middel naar keuze.

Er ontstaat een vicieuze cirkel die moeilijk te doorbreken. Stoppen met een verslaving is op zichzelf al lastig, maar wanneer iemand met ADD stopt met dwangmatig gedrag en ongezond middelengebruik, dan komen de ADD symptomen juist extra sterk terug.